Οι Ολυμπιακοί του 2004 πυροδότησαν την κρίση;

Καθώς παρακολουθούν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, πολλοί Έλληνες σίγουρα θα αναρωτιούνται για το πώς η χώρα τους ξέπεσε στη σημερινή κρίση, από την διεθνή δόξα που έζησε το 2004 φιλοξενώντας τους Ολυμπιακούς της Αθήνας....

Οι αγώνες του 2004 κόστισαν στην Ελλάδα σχεδόν €9 δισ (€11 δισ σημερινά), καθιστώντας τους τους πιο ακριβούς μέχρι τότε. Οι Έλληνες φορολογούμενοι πλήρωσαν €7 δισ, χώρια τα έξοδα για το νέο αεροδρόμιο, και το νέο μετρό.

Λίγες μέρες μετά το τέλος των Αγώνων, η Ελλάδα προειδοποίησε την ευρωζώνη ότι τα στοιχεία για το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματά της θα ήταν πολύ χειρότερα από ότι αναμένονταν.

Το έλλειμμα του 2004 ήταν 6.1% του ΑΕΠ, περισσότερο δηλαδή από το διπλάσιο του ορίου της ευρωζώνης, ενώ το ελληνικό χρέος άγγιζε το 110.6% του ΑΕΠ, το πιο ψηλό στην ΕΕ. Το σημερινό χρέος της χώρας είναι 165.3% του ΑΕΠ. Έτσι, το 2005, η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα της ΕΕ που μπήκε σε δημοσιονομική επιτήρηση από την Κομισιόν.

Με το δημόσιο χρέος της να είναι €168 δισ το 2004, είναι ξεκάθαρο πως δεν φταίνε μόνο οι Ολυμπιακοί Αγώνες για την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας. Συμβολίζουν όμως τα διαρθρωτικά προβλήματα που μαστίζουν την χώρα επί δεκαετίες. Και δεν είναι μόνο θέμα πόσα χρήματα δαπανήθηκαν, αλλά από πού προήλθαν, καθώς και που ακριβώς ξοδεύτηκαν.

Μετά από μια περίοδο λιτότητας με σκοπό να ελεγχθούν τα δημοσιονομικά της, για να πιάσει τους όρους ένταξης της στο ευρώ, η ελληνική κυβέρνηση άνοιξε διάπλατα τα ταμεία, έχοντας ήδη ενταχθεί στην ευρωζώνη. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 ήταν απλά ένας από τους πολλούς τομείς, όπου δαπανήθηκαν ανεξέλεγκτα δημόσια χρήματα, τα οποία προέρχονταν από εξίσου ανεξέλεγκτο δανεισμό.

Αν και εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες έσπευσαν στην Ελλάδα το 2004 για να γιορτάσουν την επιστροφή των αγώνων στη γενέτειρά τους, στα επόμενα χρόνια το μερίδιο της χώρας στον τουρισμό μειώθηκε, αφού οι ξένοι επισκέπτες στράφηκαν προς άλλους περιορισμούς, όπως την Τουρκία και την Κροατία, οι οποίες επωφελήθηκαν από τις χαμηλότερες τιμές και την καλύτερη διαφημιστική προβολή. Πολλά από τα στάδια και τις εγκαταστάσεις που κόστισαν πανάκριβα, περιήλθαν σε αχρηστία. Στην νότια Αθήνα, ένα παραθαλάσσιο μέτωπο μήκους 2 χιλιομέτρων, που συνέδεε τρία ολυμπιακά στάδια, κατάντησε να είναι σήμερα μια χωματερή. Η κυβέρνηση ξαναπροσπαθεί τώρα να πουλήσει μια ολυμπιακή εγκατάσταση (Ελληνικό) 620 εκταρίων, αφού αρχικά απέτυχε να το αναπτύξει.

Όπως λέει ο Στράτος Σαφιολέας, που ήταν ο επικεφαλής για τα διεθνή ΜΜΕ της ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, «η φιλοξενία των Αγώνων για την Ελλάδα σήμαινε επενδύσεις στις υποδομές, στους ανθρώπους και στο εμπορικό branding… δυστυχώς, οι δυο επόμενες κυβερνήσεις αρνήθηκαν σταθερά να εκμεταλλευτούν την ολυμπιακή κληρονομιά της χώρας».

Στη διάρκεια της Ολυμπιάδας της Αθήνας, ένας εθελοντής καλωσόριζε τους επισκέπτες στο Ολυμπιακό Στάδιο, με ένα μεγάφωνο, λέγοντάς τους «να περάσουν καλά, διότι πότε θα ξαναζήσουν τέτοιες μέρες»;

Σήμερα, βουτηγμένοι στην ύφεση, με τους Ευρωπαίους εταίρους τους να μην τους εμπιστεύονται και με την παρουσία τους στο ευρώ να κρέμεται από μια κλωστή, οι Έλληνες το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να ονειρεύονται πως θα κερδίσουν το στοίχημα για μια ακόμη φορά.

Εν κατακλείδι, οι πανάκριβοι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας, υπογράμμισαν την ανικανότητα της Ελλάδας να διαχειριστεί τον προϋπολογισμό της, μια κατάσταση που συνεχίζει να στοιχειώνει την χώρα μέχρι και σήμερα.

businessweek.com